سرطان مری
سرطان مری (به انگلیسی: Esophageal cancer) به معنی سرطانی است که از سلولهای مری منشا گرفته باشد. سرطان مری در سلولهای لایۀ درونی مری شروع می‌شود، و به مرور گاهی به طور عمقی به داخل مری و بافت‌های اطراف حمله می‌کند. سلولهای سرطانی می‌توانند با جداشدن از تومور اولیه گسترش یابند.
سلولهای سرطانی گاهی وارد رگ‌های خونی و یا رگ‌های لنفاوی می‌شوند که شاخه‌ای به تمام بافت‌های بدن هستند. سلولهای سرطانی معمولاً به سایر بافت‌ها می‌چسبند و رشد میکنند و تشکیل تومورهای جدیدی می‌دهند و به آن بافت‌ها صدمه وارد میکنند. به پخش سلولهای سرطانی متاستاز می‌گویند.
علائم سرطان مری
سرطان مری در مراحل اولیه معمولاً علائمی از خون نشان نمی‌دهد، اما با رشد بیشتر سرطان، شایع‌ترین علائمی که بروز میکنند عبارت‌اند از:
• غذا در مری گیر می‌کند و یا گاهی برمی‌گردد.
• درد هنگام بلع غذا.
• درد در قفسۀ سینه و ناحیۀ پشت.
• کاهش وزن.
• سوزش سر دل (یا ترش کردن).
• صدای گرفته و یا سرفه‌ای که طی دو هفته رفع نمی‌شود.
این علائم معمولاً در اثر سرطان مری و یا بیماری‌های دیگر به‌وجود می‌آیند. اگر شما هر یک از این علائم را دارید باید به پزشک خود اطلاع دهید به‌گونه‌ای که بیماری مشخص و هر چه زودتر درمان شود.
سرطان معده
معده بخشی از دستگاه گوارش است که در آن غذای جویده شده با شیره معده ترکیب می‌شود.
سرطان معده بیشتر در سنین بالای چهل سال دیده می‌شود و به طور کلی شیوع آن در بین آقایان دو برابر خانم‌ها است. سرطان معده در واقع رشد بی رویه سلولهای بدخیم در این عضو است. سرطان معده از آن دسته سرطان‌هایی است که اکثرا تشخیص آن در مراحل اولیه ممکن نیست و وقتی بیماری خود را نشان می‌دهد که پیشرفت قابل ملاحظه‌ای کرده است، از این رو درمان آن هم سخت و در برخی مواقع ناممکن می‌شود. سرطان معده به آرامی و در درازمدت رشد می‌کند.
علائم سرطان معده
سرطان معده در مراحل اولیه ممکن است به صورت سوء هاضمه و سوزش سر دل و ناراحتی در شکم بروز کند و در مراحل بعدی و در حالت پیشرفت سرطان معده علایمی چون خون در مدفوع و یا استفراغ خونی، نفخ پس از غذا خوردن، کاهش وزن غیر قابل توجیه و درد شکم مشاهده می‌شود.
پیشگیری از سرطان معده
برای پیشگیری از سرطان معده و درمان آن در درجه اول باید دارای یک رژیم غذایی مناسب باشیم. در یک رژیم غذایی مناسب باید به میزان کافی از پروتئین‌ها و ویتامین‌ها استفاده کنیم. به طور معمول، هر فرد به صورت روزانه باید بین ۹۰ تا ۱۵۰ گرم پروتئین مصرف کند. مصرف ویتامین به خصوص ویتامین C و A نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
از سوی دیگر، مصرف میوه‌ها وانواع سبزی‌ها به دلیل اینکه دارای آنتی‌اکسیدان هستند. نقش مهمی در پیشگیری از سرطان معده دارند. مصرف خیارشور و ماهی دودی و نمک نیز باید کاهش یابد. بیماری‌های معده نیز اگر درمان نشوند ممکن است سبب بروز سرطان معده شوند
برای پیشگیری از ابتلا به سرطان معده و مری یکی از نکاتی که از دیدگاه تغذیه ای باید به آن توجه نمود، عدم مصرف غذاهای داغ است.
سرطان کبد
سرطان کبد علل متعددی دارد و با توجه به علل ایجاد آن، شیوع سرطان کبد در نقاط مختلف دنیا متفاوت است. در کشورهای افریقایی و آسیایی بیشتر بدنبال سیروز کبدی و ثانوی به بیماری هپاتیت ویروسی نوع ب ایجاد می شود. مطالعات انجام شده بیانگر آن است که خطر ابتلا به سرطان در افرادی که HBsAg مثبت و هپاتیت ب دارند، بیشتر است ولی به این معنا نیست که همه ی این افراد دچار سرطان کبد می شوند.
از علل دیگر سرطان کبد، آفلاتوکسین است. آفلاتوکسین یک سم مترشحه از کپک آسپرژیلوس فلاووس (Aspergillus Falvus) است. این قارچ یا کپک در مواد غذایی انباری بیشتر دیده می شود. در پسته که برای مدتی مانده و خشک نشده باشد، میزان این سم به طور جدی بالاست. کسانی که الکل می نوشند، در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد هستند. استعمال دخانیات به عنوان یک عامل مهم در بروزسرطان کبد مطرح است.
در اینجا باید خاطر نشان کنیم که کبد می‌تواند محل متاستاز یک سرطان دیگر هم باشد (سینه، کولون، تخمدان): بیش از یک سوم تمام سرطان ها به کبد سرایت میکنند.
پیشگیری از سرطان کبد
به آنهایی که بیماری‌های مزمن کبدی دارند یا در افراد درجه یک آنها سرطان کبد مشاهده شده توصیه می شود تا آزمایش‌های لازم را انجام دهند و افراد پرخطر‌تر هر ۶ ماه یکبار با آزمایش خون و تست مارکر پروتئین و همچنین سونوگرافی، کبد خود را چک کنند.
بسته به اینکه این سرطان در چه مرحله‌ای تشخیص داده می‌شود امکان درمان آن وجود دارد. اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود و به اندام‌های دیگر سرایت نکرده باشد با جراحی قسمتی از کبد و توده سرطانی را برمی‌داریم.
علایم سرطان کبد
- عدم تحمل غذاهای چرب و ادویه دار
- افزایش وزن
- سردرد تکرار شونده
- سوءهاضمه
- یبوست مزمن
- طعم فلز در دهان
- تورم و یا درد شدید شکم
- خستگی مزمن
- خونریزی و یا کبود شدن سریع پوست
- ادم پاها (تجمع مایعات در پاها)
- مدفوع آغشته به خون و یا قیر مانند و یا مدفوع کم رنگ
- ادرار خیلی تیره
- خارش طولانی مدت پوست
- بی‌اشتهایی، تهوع و استفراغ و علائم شبه آنفلوانزا
سرطان کیسه صفرا
سرطان کیسه صفرا از پیش آگهی بدتری نسبت به کلانژیوکارسینوما (CCC) برخوردار است و شانس زنده ماندن فرد مبتلا به آن ۶ ماه یا کمتر است. احتمال ابتلای زنان به این نوع تومور ۴ برابر بیشتر از مردان است. در اکثر بیماران سرطان کیسه صفرا، سابقه ابتلا به سنگ کیسه صفرا وجود دارد ولی فقط حدود ۰٫۲ درصد از بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا دچار سرطان کیسه صفرا می شوند. بیماری، اغلب در جریان جراحی سنگ صفرا یا التهاب کیسه ی صفرا تشخیص داده می شود. سرطان کیسه صفرا با درد ربع فوقانی راست شکم و کاهش وزن تظاهر می یابد.
سرطان لوزالمعده، یا پانکراس
سرطان لوزالمعده در تمامی گروه‌های سنی، از جوان 15 ساله گرفته تا سالمند 90 ساله دیده می شود. اما حداکثر شیوع آن در سنین 55 تا 85 سالگی است. علت واقعی بروز این سرطان هنوز شناخته شده نیست، ولی مشاهده شده که سیگار می تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد. مطالعات نشان می دهد که غذاهای پُرچرب نیز در ایجاد این سرطان نقش دارند.
علائم سرطان لوزالمعده
سرطان لوزالمعده به سرعت رشد می کند و گاهی وجود خود را با ایجاد یک درد مبهم در شکم نشان می دهد. بسیاری از بیماران این درد مبهم را در شکم‌شان با ناراحتی‌های معده اشتباه می کنند.
جلوگیری از سرطان لوزالمعده
برای جلوگیری از ابتلا به سرطان لوزالمعده پیشنهاد می شود که رژیم‌های غذایی متنوع، کم‌چرب و با فیبرهای غذایی فراوان مصرف گردد و از استعمال دخانیات پرهیز شود.
سرطان کولورکتال
سرطان کولورکتال (سرطان روده بزرگ) شایع ترین سرطان دستگاه گوارش است که در ایران از شیوع نسبتا بالایی برخوردار است. این سرطان شامل تمام بخش های روده بزرگ از جمله مولون و رکتوم نیز می شود.
با صنعتی شدن جوامع، شیوه زندگی نیز تغییر یافته که همین تغییر بر تغذیه افراد تاثیر گذاشته است، به این صورت که با فست فودها (نظیر همبرگر یا پیتزا) حجم زیادی کالری به بدن وارد می شود و چاقی را تشدید می کند.
در بین عوامل محیطی، علاوه بر تغذیه ، مصرف الکل و سیگار زمینه ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش می دهند.
علائم سرطان کولورکتال
شایع ترین علامت این بیماری درد شدید همراه با دفع خون از طریق مدفوع و کم خونی است که بر اساس پیشرفت بیماری به شکل انسداد روده نیز بروز پیدا می کند.
با گسترش تومور (سلول های سرطانی) به سایر قسمت های بدن، بر حسب اینکه کدام قسمت بدن درگیر می شود، مشکلاتی همچون نارسایی کلیه ، مشکلات کبد و بزرگی کبد و درگیری های ستون فقرات و اختلالات استخوانی به وجود می آیند.
جلوگیری از سرطان کولورکتال
با رژیم غذایی درست و ورزش نیز می توان از این سرطان جلوگیری کرد.
بهترین رژیم عبارت است از: رژیم غذایی کم چرب به همراه مقداری فیبر و میوه ها و سبزیجات. بهترین میزان ورزش هم عبارت است از: ۵ روز و یا بیشتر در هفته و هر بار به مدت ۳۰ دقیقه.
