زگیل مقعدی(به انگلیسی: Anal Warts) یکی از انواع زگیل تناسلی است که ناشی از عفونت ویروس اچپیوی (HPV) یا پاپیلوماویروس انسانی میشود. این زگیلها، مانند زگیلهای دیگر تناسلی، به شکل زوائدی گل کلم شکل در محدوده مقعد ایجاد میشوند. انتقال آنها عمدتاً از طریق روابط جنسی صورت میگیرد و ممکن است تا چند ماه پنهان بمانند، در حالی که به سرعت گسترش پیدا میکنند. زگیل مقعدی اغلب بدون علائم خاصی پیش میرود و نیاز به معاینه پزشکی دارد تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.
بیشتر بخوانید: زگیل تناسلی چیست؟
عناوین مطالب
علائم زگیل مقعدی چیست؟
علائم زگیل مقعدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- زائدههای گوشتی: ایجاد زائدههای نرم یا گوشتی در اطراف مقعد که معمولاً به شکل گل کلم شکل هستند.
- خارش و درد: حس خارش یا درد در ناحیه مقعد که ممکن است باعث ناراحتی شود.
- خونریزی: ممکن است خونریزی از مقعد یا اطراف زگیلها رخ دهد.
- مشکلات در تشکیل مدفوع: دشواری یا درد در هنگام تشکیل مدفوع میتواند از دیگر علائم باشد.
توجه داشته باشید که گاهی اوقات زگیل مقعدی ممکن است بدون هیچ علامت ظاهری خاصی باقی بماند و تشخیص آن به تحقیقات پزشکی نیاز دارد. در هر صورت، در صورت مشاهده هرگونه علامت یا عارضه مشکوک، توصیه میشود که به پزشک متخصص مراجعه کرده و مشکل را بررسی کنید.
زگیل مقعدی، یک بیماری خاموش است که میتواند بدون علائم ظاهری به مدت طولانی پیش برود. اهمیت مراجعه به پزشک به موقع این است که در مراحل ابتدایی تشخیص و درمان مناسب انجام شود و از تبدیل به مشکلات جدیتر جلوگیری شود.
علت بیماری زگیل مقعدی چیست؟
علت بیماری زگیل مقعدی، همانند سایر زگیلهای تناسلی، به عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بازمیگردد. HPV گروهی از ویروسهاست که به طور عمده از طریق تماس مستقیم پوست یا مخاط انسانی به انسان منتقل میشود. این ویروس معمولاً از طریق روابط جنسی، حتی در صورت استفاده از وسایل حفاظتی مانند کاندوم، انتقال مییابد.
بیش از ۱۰۰ نوع HPV وجود دارد و تعدادی از آنها میتوانند به زگیلهای مقعدی منجر شوند. این ویروس میتواند در محدوده مقعد، زیر پوست، و یا حتی در دهانه مقعد ایجاد زگیلها را تسهیل کند.
تماس مستقیم با یک فرد مبتلا به HPV یا استفاده از اشیاء آلوده (مثل حولهها یا وسایل بهداشتی) نیز ممکن است به انتقال این ویروس کمک کند. اهمیت استفاده از وسایل حفاظتی در روابط جنسی به منظور کاهش خطر انتقال HPV و در نتیجه زگیل مقعدی بسیار حائز اهمیت است.
تصویر زگیل مقعدی در زنان
تصویر زگیل مقعدی در مردان
روش تشخیص زگیل مقعدی چیست؟
برای تشخیص زگیل مقعدی، پزشک از روشهای مختلفی استفاده میکند تا به دقت و صحیح نوع و محل ظهور زگیلها را تشخیص دهد. این روش ها شامل موارد زیر میشود:
- معاینه فیزیکی: پزشک با استفاده از معاینه فیزیکی، زگیلهای مقعدی را بررسی میکند. این معاینه ممکن است شامل بررسی بازویی راحت و واژن، بررسی اطراف مقعد و باسن، و انجام آنوسکوپی (آزمایشی که از یک لوله نازک به نام آنوسکوپ برای بررسی داخل دریچه مقعد استفاده میشود) باشد.
- آنوسکوپی: این روش به پزشک این امکان را میدهد که به صورت مستقیم در داخل دریچه مقعد مشاهده کند و زگیلها را بررسی نماید.
- تست پاپ اسمیر: در برخی موارد، تست پاپ اسمیر که اصطلاحاً به منظور تشخیص تغییرات سلولی در دهانه رحم مورد استفاده قرار میگیرد، میتواند برای تشخیص زگیلهای مقعدی نیز مفید باشد.
- تستهای ویروسشناسی: اگر زگیلها به عنوان نتیجه عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد شده باشند، تستهای ویروسشناسی میتوانند اطلاعات بیشتری فراهم کنند.
در نهایت، تشخیص و درمان زگیل مقعدی توسط پزشک تخصصی برای اطمینان از دقت و کارآمد بودن انجام میشود.
زگیلهای مقعدی ممکن است همیشه علائم آشکاری نداشته باشند، بنابراین معاینات منظم پزشکی برای تشخیص به موقع آنها ضروری است.
بهترین روش های درمانی
درمان زگیل مقعدی بستگی به نوع بیماری و تعداد زائدهها دارد و پزشک ممکن است گزینههای مختلفی را توصیه کند. روشهای درمانی شامل برداشتن زائدهها با لیزر یا روشهای جراحی مانند کرایوتراپی (استفاده از نیتروژن مایع) میشوند. همچنین، ممکن است پزشک از مواردی مانند الکتروکوتر (استفاده از جریان الکتریکی برای برداشتن زائده) یا ترکیبی از روشها برای درمان این بیماری استفاده کند.
در ادامه به توضیح جداگانه هر کدام از این روش ها خواهیم پرداخت.
جراحی لیزر
جراحی لیزر یک روش موثر برای درمان زگیل مقعدی است که از اشعه لیزر برای حرارت دادن و نابود کردن بافتهای ناپسند استفاده میکند. در این روش، ابتدا محلول بی حسی بر روی منطقه مورد نیاز اعمال میشود تا بیمار از درد و عدم راحتی محافظت شود. سپس، با دقت لیزر بر روی زگیلها و بافتهای آسیب دیده هدایت میشود، این اشعه لیزر با دقت بافتهای مختلف را سوزانده و نابود میکند، به ویژه زگیلها که منشأ این بیماری را تشکیل میدهند.
پس از حذف زگیلها، بافت سالم اطراف منطقه مورد درمان به تدریج ترمیم میشود و این فرآیند باعث بازگشت به سلامت طبیعی محل درمان میشود. بیمار باید دستورالعملهای پزشک را دقیقاً دنبال کرده و پس از جراحی، پزشک نیز با مراقبتهای پساعملی و نظارت دقیق بهبود و تغییرات بیمار را پیگیری میکند. استفاده از جراحی لیزر به دلیل دقت بالا، خونریزی کمتر، و بازتاب سریعتر بر روی بهبود بیمار، به عنوان یکی از روشهای مؤثر و مورد توجه محسوب میشود.
بیشتر بخوانید: لیزر زگیل تناسلی
روش جراحی لیزر موثرترین روش درمان زگیل مقعدی است که احتمال بازگشت مجدد بیماری در صفر است.
دارویی
درمان دارویی زگیل مقعدی اغلب بهصورت موضعی و با استفاده از داروهای محلی صورت میگیرد. یکی از داروهای معمول استفاده شده برای این منظور، کرمها یا ژلهای حاوی مواد ضدالتهاب و مخصوصاً کورتیکواستروئیدها است. این داروها به عنوان ضدالتهاب و ضدآلرژی عمل کرده و میتوانند به کاهش التهاب و علائم ناشی از زگیل مقعدی کمک کنند.
به عنوان مثال، استفاده از کرمها یا ژلهای حاوی هیدروکورتیزون یا دیگر کورتیکواستروئیدها میتواند به تسکین درد، خارش، و سایر علائم مرتبط با زگیل مقعدی منجر شود. با این حال، استفاده از این داروها باید تحت نظر پزشک باشد و باید مقدار و مدت زمان استفاده به دقت رعایت شود تا اثربخشی دارو حفظ شود و عوارض جانبی کمتر شود.
بیشتر بخوانید: واکسن گارداسیل چیست؟
کرایوتراپی
کرایوتراپی یکی از روشهای درمان زگیل مقعدی است که از یخ یا نیتروژن مایع استفاده میکند. در این روش، سرما به عنوان عامل اصلی برای تخریب بافتهای زگیل و زائدههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این عمل با ایجاد یک حالت تجمد در منطقه مورد درمان، منجر به خنثیسازی و نابودی سلولهای آسیب دیده میشود. کرایوتراپی به دلیل عدم نیاز به برش جراحی و بیآسیب به بافتهای اطراف، به عنوان یک روش مؤثر در درمان زگیل مقعدی محسوب میشود. این روش معمولاً برای زگیلهای کوچک و محدود به مناطق خاص به کار میرود.
با انجام کرایوتراپی، پزشک با استفاده از وسایل خاصی نیتروژن مایع را بر روی زگیلها اعمال کرده و ایجاد حالت یخ برای تخریب آنها آغاز میشود. پس از این درمان، بافتهای آلوده از بین میروند و با گذشت زمان، بافتهای سالم به جای آنها تشکیل میشود. برخی از عوارض کوتاهمدت این روش ممکن است شامل درد و احساس سوزش در منطقه درمان شده باشد، اما این علائم معمولاً به مدت کوتاهی باقی میمانند.
الکتروکوتر
یک روش درمانی برای زگیل مقعدی است که از انرژی الکتریکی برای تخریب زائدهها و بافتهای آلوده استفاده میکند. در این روش، پزشک از یک دستگاه الکتروکوتر استفاده میکند که انرژی الکتریکی را به صورت مستقیم به زگیل انتقال میدهد. این انرژی بافت را گرم کرده و باعث تخریب و نابودی زگیل میشود. الکتروکوتر به دلیل سرعت اجرا و عدم نیاز به برش جراحی، به عنوان یک روش مؤثر برای درمان زگیل مقعدی در برخی از موارد مورد استفاده قرار میگیرد. علائم کوتاهمدت ممکن است شامل درد و احساس سوزش در منطقه درمان شده باشد، اما این عوارض معمولاً به مدت کوتاهی باقی میمانند و بیمار به سرعت به فعالیتهای روزمره خود باز میگردد.
پیشگیری از ابتلا به زگیل مقعدی
برای پیشگیری از ابتلا به زگیل مقعدی، اقدامات زیر مفید هستند:
- رعایت بهداشت جنسی
- استفاده از واکسن HPV
- استفاده از کاندوم
- معاینات منظم و غربالگری
- کاهش تعداد شرکای جنسی
- آگاهی و آموزش
توصیه میشود که در مورد روشهای پیشگیری و درمان با یک متخصص بهداشت و درمان مشورت شود.
کاندوم ممکن است تاحدودی از بروز بیماری جلوگیری کند اما باید بدانیم که کاندوم 100% از این بیماری پیشگیری نمی کند چون که نمی تواند تمام آلت تناسلی مرد را پوشش دهد
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بیماری زگیل مقعدی، یک بیماری خاموش و بی علامت است که اغلب در مراحل ابتدایی به وضوح نشانگانی ندارد. اگرچه در برخی موارد علائمی مانند خونریزی، درد، یا سوزش ممکن است ظاهر شوند، اما در موارد بسیاری، افراد ممکن است از وجود زگیل مقعدی خود خبر نداشته باشند. به همین دلیل، هوشیاری نسبت به تغییرات در ناحیه مقعد و مشاهده علائمی که از عادتهای طبیعی فراتر میروند، امری حیاتی است.
در صورتی که تغییراتی در خونریزی، ناراحتی یا سایر علائم ناشی از این بیماری مشاهده شود، بهتر است بدون تاخیر به پزشک مراجعه کرده و مورد بررسی و درمان قرار گیرید. از آنجایی که بیماری خود به صورت خاموش ظاهر میشود، ممکن است با مشاهده هر گونه تغییر ناشی از زگیل مقعدی، حتی اگر بیمار احساس هر گونه ناراحتی ننماید، به پزشک مراجعه کردن موثرترین راه برای تشخیص و درمان باشد.
سوالات متداول