بیماریهای مقاربتی، به بیماریهایی اطلاق میشود که از طریق مقاربت و برخورد مستقیم میان افراد منتقل میشوند. این بیماریها معمولاً از طریق روابط جنسی، خون، یا مایعات بدنی دیگر منتقل میشوند. یکی از بیماریهای مقاربتی مهم، عفونتهای ویروسی انتقالی جنسی مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است.
واکسن گارداسیل یک واکسن پیشگیرانه برای جلوگیری از عفونتهای HPV مرتبط با سرطان، بهویژه سرطان گردن رحم، تولید شده است. این واکسن محصولی از تحقیقات پیشرفته در زمینه پزشکی است که با فراهم آوردن ایمنی در برابر انواع ویروسهای HPV که به سرطان منجر میشوند، به زنان و مردان جلوی ابتلا به بیماریهای مقاربتی و سرطانهای مرتبط با HPV را میگیرد و بهعنوان یک ابزار مهم در کنترل بیماریهای جنسی و پیشگیری از سرطانهای مرتبط با HPV در جوامع جهانی معرفی شده است.
بیشتر بخوانید: زگیل تناسلی چیست؟
عناوین مطالب
نقش گارداسیل در درمان زگیل تناسلی
واکسن گارداسیل عمدتاً برای پیشگیری از عفونتهای ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) استفاده میشود و نقش مستقیم در درمان زگیل تناسلی (زگیل جنسی) ندارد. این واکسن به طور خاص به منظور جلوگیری از عفونتهای HPV ایجاد شده و بیشتر در ارتباط با سرطان گردن رحم و برخی سایر انواع سرطانها موثر است.
زگیل تناسلی یک بیماری جنسی است که اغلب به وسیله ویروسهای HPV منتقل میشود. این بیماری میتواند به شکل زگیلهای جلدی یا زگیلهای مخاطی ظاهر شود. درمان زگیل تناسلی معمولاً شامل روشهایی مانند حذف جراحی، استفاده از مواد شیمیایی، یا استفاده از تکنیکهای تصویربرداری میشود.
اگر فرد تحت واکسیناسیون گارداسیل قرار گرفته باشد، این واکسن به او کمک میکند تا در برابر برخی از انواع HPV که به سرطان جنسی، از جمله سرطان گردن رحم، منجر میشوند، محافظت شود. از آنجایی که HPV عامل اصلی زگیل تناسلی نیز محسوب میشود، واکسن گارداسیل به طور غیرمستقیم ممکن است به کاهش انتقال ویروس و کاهش میزان ابتلا به زگیلهای تناسلی کمک کند.
بیشتر بخوانید: لیزر زگیل تناسلی
انواع واکسن گارداسیل
در حال حاضر، دو نوع واکسن گارداسیل در بازار وجود دارند:
- واکسن گارداسیل ۴ (Gardasil 4): این واکسن برای پیشگیری از عفونتهای HPV نوع ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ استفاده میشود. این نوع واکسن در پیشگیری از سرطان گردن رحم، واژن، و کمربندی، همچنین زگیلهای تناسلی مؤثر است.
- واکسن گارداسیل ۹ (Gardasil 9): این واکسن توسعه یافتهتری است که علاوه بر انواع HPV مذکور در Gardasil 4، از عفونتهای نوع ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸ نیز پوشش میدهد. Gardasil 9 به شدت توصیه میشود به دلیل پوشش گستردهتر ضد HPV و کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای مرتبط با این ویروس.
هر دو واکسن گارداسیل 4 و 9 به عنوان یکی از اهداف اصلی جلوگیری از سرطانهای مختلف، به ویژه سرطان گردن رحم، توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) تأیید شدهاند.
چه کسانی نباید این واکسن را تزریق کنند؟
- افرادی که به هر یک از اجزای واکسن HPV حساسیت یا آلرژی شدید نشان دادهاند و این حساسیت باعث ایجاد واکنشهای جدی در آنها میشود. به همین دلیل، اگر کسی به یک نمونه از واکسن HPV حساسیت نشان داده باشد، توصیه میشود که انواع دیگر از این واکسن را امتحان نکند.
- افرادی که به انواع مخمرها حساسیت دارند.
- خانمهای باردار؛ چرا که اطلاعات کافی در مورد تأثیراین واکسن بر بارداری و نوزادان وجود ندارد.
- افرادی که در حال حاضر از یک بیماری ایجاد شده مانند آنفولانزا یا بیماریهای مزمن هستند؛ زیرا در این شرایط، واکسنزدن ممکن است عوارض جانبی لحظه تزریق را بدتر کند.
- افراد مبتلا به یک بیماری جدی باید تا زمان بهبودی نسبی از زدن واکسن گارداسیل خودداری کنند، زیرا عوارض جانبی ممکن است حال آنها را تضعیف کند.
زمان مناسب تزریق واکسن گارداسیل
زمان مناسب برای تزریق این واکسن به طور کلی بستگی به سن، جنسیت و وضعیت سلامت فرد دارد. معمولاً این واکسن برای پیشگیری از عفونتهای انسانپاپیلوماویروس (HPV) در افراد نوجوان و جوانان توصیه میشود. به طور خاص:
برای نوجوانان و جوانان
دختران و پسران در ابتدا و سنین نوجوانی (معمولاً از 11 تا 12 سالگی) به عنوان جزء برنامه روتین واکسیناسیون در دوران نوجوانی مورد توصیه قرار میگیرند.
افراد بالای ۱۴ سال
افراد بالای 14 سالگی نیز میتوانند واکسن گارداسیل را دریافت کنند، اما در این صورت ممکن است به دوزهای بیشتری نیاز باشد.
زنان باردار
در مرحله بارداری توصیه به تزریق نمیشود. اگر یک زن باردار شود، واکسیناسیون به تأخیر میافتد تا پس از زایمان.
دورههای اضافی
در برخی موارد، افراد ممکن است نیاز به دورههای اضافی (با تشخیص پزشک) داشته باشند.
توصیه میشود واکسن گارداسیل در سنین نوجوانی تزریق شود تا حداکثر اثربخشی داشته باشد.
عوارض واکسن گارداسیل
مانند هر واکسن دیگر تزریق این واکسن نیز ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد که بین تمامی افراد عمومیت ندارد اما بهتر است قبل از تزریق این نسبت به عوارض آن آگاهی داشته باشیم.
برخی از این عوارض عبارتند:
- درد در محل تزریق
- التهاب و قرمزی
- درد شکمی
- تب
- سردرد
- حالت تهوع
- کبودی دست
- تنگی نفس
بیشتر بخوانید: زگیل مقعدی چیست؟
شرایط نگهداری واکسن گارداسیل
واکسنها محصولات حساسی هستند و نگهداری صحیح آنها از اهمیت بالایی برخوردار است تا تضمین شود که ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی آنها حفظ شده و اثربخشی واکسیناسیون حاصل گردد. شرایط نگهداری واکسن گارداسیل به دقت باید رعایت گردد.
واکسن گارداسیل باید در دمای یخچال (2-8 درجه سلسیوس) نگه داری شود و از نور مستقیم آفتاب محافظت گردد. محتویات واکسن نباید به هیچ وجه یخ بزند؛ در صورت یخ زدن، باید در کمترین زمان ممکن تازهسازی و تزریق گردد. این واکسن برای مدت سه روز در دمای کمتر از 25 درجه سلسیوس قابل نگهداری است. این موارد برای حفظ کیفیت و اثربخشی واکسن حائز اهمیت میباشند.
استراتژی های دیگر جهت عدم ابتلاء به HPV
برای پیشگیری از سرطان رحم، علاوه بر واکسیناسیون ، روشهای دیگری نیز وجود دارد:
- آزمایش پاپ اسمیر
- تست Cancer Screening Profile
- استفاده از کاندوم ها
- کاهش شرکای جنسی
- آزمایش HPV
- درمان به موقع بیماری های عفونتی و واژینال
سوالات متداول