آپاندیس، عضوی کوچک و باریک است که در انتهای روده بزرگ قرار دارد. این عضو در همه انسانها وجود دارد، اما عملکرد آن هنوز بهطور کامل مشخص نیست. برخی از دانشمندان معتقدند که آپاندیس نقشی در سیستم ایمنی بدن دارد، در حالی که برخی دیگر معتقدند که این عضو فاقد عملکرد خاصی است.
. نحوه جهت گیری آپاندیس ممکن است به سمت روده باریک و سکوم ( منطقه ای قابل اتساع که روده بزرگ از آنجا شروع شده و ایلئوم از یک سمت به این منطقه باز می شود) متفاوت باشد. همین گونه تفاوت هاست که ممکن است باعث علائم غیر معمول و گیج کننده ای شود که تشخیص بیماری را مشکل می کند.
در برخی موارد، آپاندیس دچار التهاب میشود که به آن آپاندیسیت گفته میشود. آپاندیسیت یک بیماری اورژانسی است که باید در اسرع وقت درمان شود. اگر آپاندیسیت درمان نشود، ممکن است آپاندیس پاره شود که میتواند منجر به عفونت شدید و حتی مرگ شود.
عناوین مطالب
علائم درد آپاندیس چیست؟
علائم آپاندیسیت معمولاً بهصورت ناگهانی و بهمرور زمان بدتر میشوند. شایعترین علائم آپاندیسیت عبارتند از:
- تب
- یبوست
- اسهال
- نفخ
- درد ناگهانی که از سمت راست پایین شکم شروع می شود
- درد ناگهانی که از اطراف ناف شما شروع می شود و اغلب به سمت راست پایین شکم منتقل می شود
- دردی که در صورت سرفه کردن، راه رفتن یا انجام سایر حرکات سریع بدتر می شود
علائم التهاب آپاندیس در کودکان
اپاندیسیت یک التهاب واژنیای است که در نتیجه فلج، توپان یا سوراخ شدن اپاندیکس رخ میدهد. در بزرگسالان عموما به دلیل انسداد اپاندیکس به وجود می آید، اما در کودکان ممکن است به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی رخ بدهد. اعراض اپاندیسیت در کودکان شامل دچار شدن به درد شکم، تب، استفراغ و علائم دیگر است. در صورت مشاهده هر یک از این علائم در کودکان، بهتر است به پزشک مراجعه شود تا علت درد و علائم مشخص گردند.
روش های تشخیص عود آپاندیس چیست؟
برای کمک به تشخیص آپاندیسیت، پزشک احتمالاً اطلاعاتی پیرامون سابقه علائم و نشانههای شما میگیرد و شکمتان را معاینه میکند.
آزمایشها و روشهای مورداستفاده برای تشخیص آپاندیسیت عبارتاند از:
- معاینه فیزیکی
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
تفاوت درد آپاندیس با درد تخمدان
از آنجایی که در برخی زنان بنا به دلایل مختلفی اعم از دوره قاعدگی دردهای تخمدان شروع می گردد ممکن است برخی این درد را با دردآپاندیس اشتباه میگیرند. در ادامه به بررسی تفاوت در علائم و نشانه های درد آپاندیس و تخمدان میپردازیم:
- دردهای تخمدانی تدریجی و در بسیاری از موارد مداوم هستند، اما درد آپاندیس کمتر از ۴۸ تا ۷۲ ساعت طول میکشد
- درد آپاندیس معمولاً از اطراف ناف شروعشده و به سمت راست و پایین شکم حرکت میکند. درد تخمدان در ناحیه چپ یا راست ایجاد میشوند و بستگی به این دارد که کدام تخمدان درگیر بیماری باشد.
- درد آپاندیس همراه با تب ملایم است، اما دردهای تخمدانی که همراه با آبسه باشند تب شدید را هم به همراه دارند.
برخی از زنان حدوداً بین چند روز تا دو هفته پس از سیکل قاعدگی در ناحیهای که تخمدان راست قرار دارد دچار درد میشوند، اما این درد در طول چند ساعت برطرف میشود. اگر درد در این ناحیه به علت آپاندیسیت باشد، متوقف نخواهد شد.
آپاندیسیت چیست؟
انسداد آپاندیس بوسیله مدفوع یا به هر دلیل دیگری می تواند منجر به التهاب آپاندیس شود که آپاندیسیت نامیده می شود. آپاندیسیت معمولا به سرعت و در عرض 6 تا 12 ساعت ایجاد می شود. علائم آن معمولا عبارتست از درد شکمی، که به صورت یک درد و ناراحتی مبهم در اطراف ناف شروع می شود. در عرض چند ساعت درد شدید تر شده و به صورت موضعی در قسمت های پایین سمت راست شکم احساس می شود. شکم ممکن است سفت شده و نسبت به فشار بسیار حساس شود. درد معمولا با تهوع، استفراغ و تب خفیف همراه می باشد.
چه کسانی مبتلا به آپاندیسیت می شوند؟
تقریبا دو سوم کسانی که مبتلا به آپاندیسیت می شوند خانم بوده و حدود دو سوم کسانی که مبتلا به این بیماری می شوند در سن 15 تا 44 سالگی قرار دارند. هرچند هر کسی و در هر سنی ممکن است دچار این بیماری شود.
روش درمان آپاندیسیت چیست؟
برای جراحی آپاندیس در گذشته جراحی باز تنها روش پیش روی پزشک و بیمار بود، اما در حال حاضر با پیشرفت تجهیزات جراحی میتوان آپاندیس عفونی را به روش لاپاراسکوپی نیز از داخل شکم خارج نمود.
جراحی باز آپاندیس
در این روش، جراح یه برش کوتاه در پوست و لایه چربی زیر آن ایجاد می کند. سپس عضلات دیواره شکم جدا شده و پریتوئن مشخص می شود که به صورت آستری اطراف حفره شکمی را گرفته است. پریتوئن بریده می شود تا سکوم یعنی بخشی از روده بزرگ که آپاندیس به آن متصل شده است، مشخص شود. بعد از اینکه روده باریک به کناری زده شد، آپاندیس با دقت از بافت های اطراف جدا می شود. عروق خونی اطراف محل نیز بسته می شود.
در این زمان آپاندیس بسته و جدا می شود. سپس آپاندیس برای آزمایش به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می شود. محل برداشت آپاندیس به سمت سکوم قرار داده می شود. در نهایت پریتون، عضلات دیواره ای و برش پوستی بسته می شود. بستن پوست بوسیله بخیه و یا با استفاده از بست های آهنی کوچک انجام می شود.
جراحی لاپاراسکوپیک آپاندیس
جراح حین عمل جراحی برداشت آپاندیس از لاپاروسکوپ برای مشاهده داخل حفره شکمی استفاده می کند. لاپاروسکوپ لوله فلزی طویلی است که دارای لنزی می باشد که به دوربین تلویزیونی متصل می باشد. جراح می تواند مستقیما از طریق مانیتور تلویزیون عمل را انجام دهد. ابزارهای جراحی به نام کانولا از طریق منافذ کوچک دیگری وارد شده و برای برداشت آپاندیس مورد استفاده قرار می گیرد.
آپاندکتومی بوسیله لاپاروسکوپ جایگزین مناسب و بی خطری برای روش عمل باز می باشد. در سال های اخیر بین این دو روش ، تفاوتی در زمینه هزینه های بیمارستانی، مدت بستری شدن بیمار در بیمارستان و بروز عفونت وجود ندارد. هرچند در روش لاپاروسکوپی نسبت به روش عمل باز بیمار زودتر می تواند فعالیت های روز مره خود را از سر بگیرد. این روش برای هر بیماری مناسب نمی باشد و این بستگی به شما و جراح شما دارد که تصمیم بگیرید کدام روش برای شما مناسب تر است.
مراقبت های بعد از عمل جراحی آپاندیس چیست؟
دوره بهبود پس از جراحی آپاندیس از فردی به فرد دیگر متفاوت است اما با رعایت کردن نکات پس از جراحی به بیش از دو یا سه هفته نخواهد رسید. برخی از این نکات عبارتند از :
- تا حد ممکن سرفه های محکم نکنید
- هنگام سرفه مراقب شکم خود باشد
- از انجام هر گونه فعالیت سنگین خودداری کنید
- استراحت کافی داشته باشید
- مصرف مرتب داروهای تجویزی پزشک
- معاینات پس از جراحی را فراموش نکین
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم آپاندیست را دارید.
- تب مساوی یا بیش از ۹/۳۸ درجه سانتیگراد
- استفراغ مداوم
- افزایش درد شکمی
- غش
- وجود خون در مدفوع یا محتویات استفراغ شده
- منگی یا سردرد
بیشتر بخوانید: خون در مدفوع؛ از تشخیص تا روش های درمان
سوالات متداول