بواسیر بیرون زده، که گاهی به عنوان پرولاپس رکتوم نیز شناخته میشود، یک بیماری است که در آن بخش انتهایی روده بزرگ به صورت غیرطبیعی و بیرون زده از مقعد ظاهر میشود. این بیرون زدگی میتواند درجات مختلفی داشته باشد و بر اساس شدت آن، علائم متفاوتی از جمله خونریزی یا سوزش در ناحیه مقعد را به همراه داشته باشد.
علاوه بر ناراحتیهای فیزیکی، این بیرون زدگی میتواند تأثیرات روانی نیز به همراه داشته باشد. بسیاری از بیماران از ظاهر ناخوشایند ناشی از این وضعیت شکایت دارند که میتواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و احساس خجالت شود. مدیریت و درمان این وضعیت به موقع میتواند به کاهش این نگرانیها و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
بیشتر بخوانید: بواسیر چیست؟
در مواجهه با هموروئید بیرون زده، اجازه ندهید ترس بر شما غلبه کند. با خونسردی و تمرکز بر گزینههای درمانی، گامهای مؤثری به سمت بهبودی بردارید.
بواسیر بیرون زده گاهی به صورت یک هموروئید خارجی ترومبوزه مشاهده میشود، که به تورم بافتی دردناک و لخته شدن خون در یک یا چند رگ در بافتهای اطراف مقعد منجر میگردد. این بافتهای متورم، اغلب با درد شدید همراه بوده و ممکن است رنگی مایل به بنفش داشته باشند. درمان به موقع این حالت برای کنترل درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری حیاتی است.
علاوه بر این، هموروئید بیرون زده ممکن است نتیجه پرولاپس یا همان افتادگی یک هموروئید داخلی باشد که در مراحل پیشرفتهتر خود (درجه 3 یا 4) قرار دارد. هموروئید داخلی درجه 3 میتواند با فشار دست به داخل بازگردانده شود، اما هموروئید داخلی درجه 4 به طور دائم از دهانه مقعد بیرون میماند و با فشار دست به حالت اولیه خود باز نمیگردد. این وضعیت نیازمند توجه پزشکی فوری برای ارزیابی و انتخاب روش درمانی مناسب است.
بیشتر بخوانید: بواسیر خارجی چیست؟
عناوین مطالب
راه های تشخیص
تشخیص هموروئید بیرون زده اغلب سادهتر از سایر انواع بواسیر است، زیرا تودههای بواسیری به طور مشهود از مقعد بیرون زده و قابل رویت هستند. این نوع بواسیر معمولاً با علائمی مانند درد، خارش، ناراحتی و گاهی خونریزی همراه است که هنگام نشستن یا دفع مدفوع بیشتر میشود. با این حال، مهم است توجه داشته باشیم که هر بیرون زدگی در ناحیه مقعد لزوماً نشانهای از بواسیر نیست. دیگر شرایط پزشکی نظیر پرولاپس رکتوم، شقاقهای مقعدی، یا حتی تودههای بدخیم نیز میتوانند باعث بیرون زدگی در این ناحیه شوند.
بنابراین، هر گونه بیرون زدگی یا تغییر قابل توجه در ناحیه مقعد باید توسط یک متخصص پزشکی بررسی شود تا از نظر وجود سایر بیماریهای جدی ارزیابی شود و درمان مناسب صورت گیرد.
علت بیرون زدگی بواسیر
علل متعددی میتوانند منجر به بیرون زدگی بواسیر شوند . در اینجا به برخی از شایعترین دلایل این وضعیت اشاره میکنیم:
- زایمانهای مکرر: زنانی که چندین زایمان طبیعی را تجربه کردهاند، باغلب به دلیل ضعف عضلات مرتبط با مقعد یشتر در معرض خطر بیرون زدگی مقعد قرار دارند.
- یبوست و اسهال مداوم: یبوست و اسهال مداوم فشار زیادی را به رگهای خونی مقعد وارد میکنند، که این امر میتواند به تورم و در نتیجه بیرون زدگی بواسیر منجر شود.
- کهولت سن: با افزایش سن، ضعف عمومی در بافتها و عضلات بدن، از جمله در ناحیه رکتوم، میتواند به بیرون زدگی بواس منجر شود.
- سرفه مزمن: سرفههای شدید و مداوم میتوانند فشار زیادی بر ناحیه لگن وارد کنند و به بیرون زدگی بواسیر منجر شوند.
- ضعف عضلات لگن: ضعف در عضلات لگن، به ویژه در زنان، میتواند باعث بیرون زدگی مقعد شود.
- ضربه به ناحیه لگن: آسیبدیدگی ناشی از ضربه به ناحیه لگن نیز میتواند عاملی در بیرون زدگی مقعد باشد.
- بیماریهای عصبی مرتبط با اعصاب رکتوم و تومورهای نخاعی: برخی بیماریهای عصبی یا تومورهای موجود در نخاع میتوانند باعث بیرون زدگی مقعد شوند.
- عفونتهای انگلی: در برخی موارد، عفونتهای انگلی نیز میتوانند به بیرون زدگی هموروئید منجر شود
- سکس مقعدی: به دلیل فشار وارده به رگ های خونی اطراف مقعد احتمال بیرون زدگی بواسیر افزایش می یابد.
این علل مختلف نشان میدهند که بیرون زدگی بواسیر میتواند ناشی از تنوع وسیعی از شرایط باشد، و تشخیص دقیق آن صرفا با مطالعه حاصل نمیشود و نیازمند ارزیابی پزشکی است.
درمان بواسیر بیرون زده
درمان بواسیر بیرون زده که به عنوان پرولاپس رکتوم شناخته میشود، بستگی به شدت و علل این وضعیت دارد. اقدامات درمانی میتوانند از روشهای محافظهکارانه تا جراحی متغیر باشند. در ادامه به توضیح هر کدام از این روش ها می پردازیم.
بیشتر بخوانید: درمان بواسیر (بررسی جامع تمام روش ها)
لیزر بواسیر
جراحی بواسیر با لیزر به عنوان یکی از روشهای مدرن و نسبتاً جدید در درمان بواسیر بیرون زده شناخته میشود و اغلب به عنوان یک راه حل قطعی برای این مشکل در نظر گرفته میشود. این روش با استفاده از اشعه لیزر، بافت بواسیر را برداشته و به طور موثر خونریزی و التهاب را کاهش میدهد.
در جراحی بواسیر با لیزر، پزشک از اشعه لیزر برای ایجاد برشهای دقیق و محدود استفاده میکند. این روش مزایای چشمگیری نسبت به جراحی سنتی دارد، از جمله:
- کمتر بودن درد پس از عمل: به دلیل دقت بالا و کاهش آسیب به بافتهای اطراف، بیماران معمولاً درد کمتری را پس از عمل تجربه میکنند.
- زمان بهبودی سریعتر: از آنجایی که جراحی لیزری کمتر تهاجمی است، فرآیند بهبودی سریعتر انجام میشود و بیماران زودتر میتوانند به فعالیتهای روزمره خود بازگردند.
- کاهش خطر خونریزی: اشعه لیزر به طور همزمان با برش بافت، رگهای خونی را میبندد، که این امر به کاهش خونریزی کمک میکند.
- کاهش احتمال عفونت: به دلیل کاهش تماس با ابزارهای جراحی و برشهای دقیقتر، احتمال ابتلا به عفونت در این روش کمتر است.
بیشتر بخوانید: عمل بواسیر با لیزر
درمان بواسیر بیرون زده با لیزر، بدون درد و خونریزی و نیاز به بستری در کمتر از یک روز انجام میشود و بیمار همان روز مرخص میشود.
درمان خانگی
درمانهای خانگی میتوانند در کاهش علائم بواسیر و بهبود کیفیت زندگی بیماران تأثیر قابل توجهی داشته باشند، هرچند که نمیتوانند جایگزینی برای مراقبتهای پزشکی حرفهای باشند. این روشها معمولاً بر کاهش درد، التهاب و تسکین علائم متمرکز هستند. در زیر برخی از متداولترین درمانهای خانگی برای بواسیر آورده شده است:
- استفاده از کمپرس سرد
- حمام سیتز
- مصرف فیبر
- پرهیز از نشستن های طولانی
- استفاده از کوسن های دوناتی
- مصرف مایعات فراوان
درمان با دارو
درمان دارویی بواسیر بیرون زده اغلب شامل استفاده از داروهای موضعی و خوراکی است که برای کاهش التهاب، درد و تورم طراحی شدهاند. مهم است تاکید کنیم که هرگونه درمان دارویی برای بواسیر باید تحت نظر و با تجویز پزشک انجام شود. خوددرمانی میتواند خطرناک باشد و به تشدید مشکل منجر شود. در زیر به برخی از رایجترین داروهای مورد استفاده برای درمان بواسیر بیرون زده اشاره میکنیم:
- تحمیلها (Suppositories): این داروها به صورت مخروطی یا استوانهای هستند و به داخل مقعد وارد میشوند. آنها مواد موثری را آزاد میکنند که به تسکین التهاب و درد کمک میکنند.
- داروهای خوراکی:در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای خوراکی مانند مسکنها یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) را تجویز کند تا به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
- ملینها: مصرف ملینها میتواند به نرم شدن مدفوع کمک کرده و فشار هنگام دفع را کاهش دهد.
- فیبرهای مکمل: مکملهای فیبر میتوانند به بهبود عملکرد روده و پیشگیری از یبوست کمک کنند، که این امر به نوبه خود به کاهش فشار بر بواسیر کمک میکند.
با این حال، همیشه مهم است که قبل از استفاده از هرگونه دارو، با پزشک مشورت کنید. پزشک میتواند براساس شدت علائم و وضعیت خاص هر فرد، بهترین روش درمانی را تجویز کند. همچنین، پزشک میتواند تداخلات دارویی احتمالی را در نظر بگیرد و راهنماییهای لازم برای استفاده ایمن و مؤثر از داروها را ارائه دهد.
سایر روش های جراحی
جراحی برای درمان بیرون زدگی مقعد یا پرولاپس رکتوم معمولاً در مواردی که درمانهای دیگر نتوانستهاند علائم را کنترل کنند یا وقتی پرولاپس(افتادگی) شدید باشد، انجام میشود. انواع مختلفی از جراحی برای این شرایط وجود دارد:
- جراحی ترمیمی: در این روش، قسمت بیرون زده روده به داخل شکم بازگردانده شده و با استفاده از بخیهها یا شبکههای مصنوعی در جای خود نگه داشته میشود. هدف از این جراحی، بازگرداندن رکتوم به موقعیت طبیعی خود و تقویت ناحیه است تا از تکرار پرولاپس جلوگیری شود.
- رکتوپکسی: در این جراحی، رکتوم به استخوانهای لگن یا ساختارهای دیگر در شکم بخیه میشود تا از بیرون زدگی مجدد جلوگیری کند.
- برداشتن بخشی از رکتوم: در موارد شدیدتر که پرولاپس باعث مشکلات جدی شده است، ممکن است پزشک اقدام به برداشتن بخشی از رکتوم کند. این کار به منظور کاهش فشار در ناحیه و تسهیل در بازگشت به وضعیت عادی انجام میگیرد.
- جراحی مینیمالی اینویزیو (کم تهاجمی): این نوع جراحیها، مانند لاپاروسکوپی، با برشهای کوچک انجام میشوند و دوره نقاهت کوتاهتری دارند.
انتخاب روش جراحی بستگی به شدت پرولاپس، سن بیمار، وضعیت سلامت کلی و ترجیحات فردی دارد. جراحی همیشه با ریسکهای خاص خود همراه است، بنابراین تصمیمگیری برای انجام جراحی باید پس از مشورت دقیق با یک جراح متخصص صورت گیرد.
درمان بواسیر بیرون زده مقعد با پماد
درمان بیرون زدگی هموروئید با پماد اغلب به عنوان روشی تسکیندهنده برای کاهش علائم ناراحتکننده مانند درد، خارش و سوزش استفاده میشود. پمادهای مورد استفاده معمولاً حاوی موادی هستند که به کاهش التهاب، تسکین درد و بهبودی بافتهای آسیبدیده کمک میکنند. برخی از این مواد عبارتند از:
- هیدروکورتیزون: برای کاهش التهاب و تورم
- لیدوکائین: به عنوان یک مسکن موضعی برای کاهش درد و ناراحتی
- نیتروگلیسیرین: به منظور بهبود جریان خون و کاهش فشار در ناحیه مقعدی
- زینک اکساید: به عنوان محافظتکننده پوست و کاهش سوزش
استفاده از این پمادها میتواند به تسکین علائم کمک کند، اما درمان قطعی بیرون زدگی بواسیر نیستند. در صورتی که بیرون زدگی بواسیر همراه با درد غیر قابل کنترل و خونریزی باشد، لازم است تحت نظر پزشک متخصص هموروئید برای ارزیابی و تعیین بهترین روش درمانی قرار گیرد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمانهای پیشرفتهتر مانند جراحی یا سایر روشهای درمانی باشد.
سوالات متداول