تنبلی معده
” گاستروپارزی” یا ” تنبلی معده” بیماری است که طی آن مدت زمان تخلیه ی معده به دلیل اختلال در عملکرد اعصاب معده طولانی می‌شود.به دنبال تخلیه دیر معده شخص دچار تهوع، استفراغ، سوزش سردل و درد می‌شود.
روش جایگزین عمل جراحی معده
دستگاه محرک معده نشانه‌های بیماری را درمان می‌کند و بیمار بدون خارج ساختن معده میتواند دقیقاً مانند یک فرد سالم از طریق دهان غذا بخورد. وزن بیمار افزایش می‌یابد، تعداد دفعات تخلیه معده افزایش یافته و زمان تخلیه معده کم می‌شود. این روش درمانی به راحتی میتواند جایگزین عمل جراحی برای خارج ساختن معده شود.
از این روش می‌توان در سه گروه از بیماران بهره برد:
۱- بیمارانی که به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهند.
۲- بیمارانی که به‌دلیل اختلال فعالیت معده و فشار معده و درد ناشی از اتساع آن، دچار اختلال در ضربان قلب می‌شوند.
۳- بیمارانی که دچار عوارض بیماری، مانند سوءتغذیه هستند.
تنبلی معده و عوارض مصرف نوشابه های گازدار
اگر این کار برای بدن به صورت عادت درآید دستگاه گوارش همواره نیازمند ورود این مقدار اسید به معده خواهد بود و اگر این اتفاق نیفتد، عمل هضم غذا به شکل مطلوب انجام نمی‌شود و به اصطلاح قدیمی‌ترها معده تنبل می‌شود. اگر مضرات دیگر نوشابه‌های گازدار از قبیل وجود قند فراوان و جلوگیری از جذب کلسیم را در نظر نگیریم گاز این نوشابه‌ها به تنهایی زیان خاصی برای مصرف‌کننده ندارد و لطمه ای نیز به کیفیت و ارزش غذایی نوشیدنی نمی‌زند.
روش های استاندارد برای درمان سوزش و زخم معده:
مصرف کلاریترومایسین (Clarithromycin)500 میلی گرمی ، روزی دو بار به مدت یک هفته.
مصرف مترونیدازول (Metronidazole)500 میلی گرمی، روزی دو بار به مدت یک هفته.
مصرف اُمپرازول (Omeprazole)20 میلی گرم یک بار در روز.
وقتی شخصی سوزش معده داشته باشد ولی عفونتی در او دیده نشود، شاید پزشک تشخیص دهد که به GERD 1 مبتلاست و بایستی همواره داروهای معده را برای تسکین درد مصرف کند.
برای تشخیص این بیماری، ابتدا بایستی توسط پزشک دو نوع آنتی بیوتیک و یک نوع داروی معده حداقل به مدت یک هفته برای فرد تجویز شود.
اگر آنتی بیوتیک ها علائم سوزش را کاهش ندادند، فرد باید آمپی سیلین و یک نوع داروی معده را به مدت شش هفته مصرف کند.
اگر باز هم جواب نداد و سوزش معده ادامه داشت، پزشک میتواند تشخیص دهد که فرد دارای GERD* است که درمانی هم برای آن وجود ندارد.
فلج معده (گاستروپارزی)
فلج معده که نام علمی آن گاستروپارزی است، به معنی شل شدن حرکات معده است که همان تاخیر در تخلیه معدی است که بیماری پیچیده ای می باشد. این بیماری بسیار شایع و آزاردهنده است.
معده عضوی عضلانی است که با حرکات پی در پی، باعث مخلوط شدن غذا با شیره های گوارشی و هضم غذا می شود و سپس غذا را به سوی روده می راند تا در آنجا عملیات جذب مواد غذایی شروع شود.
شایعترین علل بیماری فلج معده
عفونت ویروسی
دیابت
جراحی
اگرچه بیماری فلج معده باعث مرگ نمی شود و طول عمر را تغییر چندانی نمی دهد، ولی کیفیت زندگی کاهش قابل ملاحظه ای پیدا خواهد کرد. در این بیماری غذا مدت خیلی طولانی در معده باقی می ماند و فرد، احساس سیری و پری معده می کند. این احساس ناخوشایند را همه ما هنگام بیماری های ویروسی سخت تجربه کرده ایم که در بسیاری اوقات همراه با تهوع و استفراغ بوده است؛ البته به دنبال بیماری های ویروسی ایجاد مشکلات گوارشی در کودکان بسیار شایع تر است.
عوارض بیماری شامل نفخ شکمی ، کاهش اشتها و بی اشتهایی ، تهوع و استفراغ ، احساس پری ، سیری زودرس، بوی ناخوشایند دهان و هیپوگلیسمی بعد از صرف غذا می باشد.
خوشبختانه این نوع از فلج معده موقتی و گذراست و شخص، بعد از بهبودی از بیماری کاملا حال طبیعی را پیدا خواهد کرد.
سوزش معده
تصور کنید نیمه شب از خواب بیدار شده و سوزش در قفسه سینه خود احساس می کنید ، شدت این درد به قدری است که تصور می کنید حمله قلبی است.
امروزه اغلب افراد بنا به دلایل متعددی این درد را تجربه می کنند. دردی که می تواند بخش عمده ای از زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
اجازه دهید کمی راجع به علت وقوع این درد صحبت کنیم.
طبق توصیفات آناتومی ، ماهیچه ای حلقوی در فاصله اتصاف مری به معده وجود دارد که کنترل ورود و خروج مواد از مری به معده را هدایت می کند.عملکرد اصلی این ماهیچه ممانعت از بازگشت اسید معده به داخل مری است. اما در افراد مبتلا به سوزش معده (ترش کردگی) این ماهیچه عملکرد درستی نداشته و باعث بازگشت اسید معده به مری می شود که در این صورت سوزش آن را در ناحیه قفسه سینه احساس خواهیم کرد.
غذاهای محرک سوزش معده
غذاهای محرک از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما بعضی غذاها و نوشیدنی ها به خصوص این تاثیر ناخواسته را در اغلب افراد دارند و باعث بازگشت اسید معده به مری می شوند. این غذاها عبارتند از:
گوشت ها: اغلب گوشت ها چنین خاصیتی دارند.
چربی ها: روغن، شیرینی جات:شکلات، چیپس، کره، سالادهای پر سس، غذاهای سرخ شده چرب ، ماکارونی
میوه جات و سبزیجات و عصاره آنها: آب پرتقال، لیمو، آب گریپ فروت، گوجه، پیاز، سالاد سیب زمینی.
سایر نوشیدنی ها: مثل چای ، قهوه، آب جو
لبنیات: مثل خامه، شیر، بستنی و ..
تشدید رفلاکس معده
رفلاکس معده با مصرف این غذاها تشدید می شود
1) قهوه، چای و نوشابه های کولا
این نوشیدنی ها حاوی کافئین یا تئین هستند، این ماده موجب سست شدن اسفنکتر مری و بالا آمدن اسیدها می‌شود. از سوی دیگر، ممکن است کافئین و تئین مخاط ریه را تحریک کنند و باعث التهاب ریه در بین کسانی که مبتلا به رفلاکس معده- مری هستند، بشود.
2) نوشیدنی های گازدار
از تمام نوشیدنی های گازدار باید اجتناب کرد زیرا این نوشیدنی ها احتمال نفخ را افزایش می‌دهند، نفخ نیز بر روی اسفنکتر معدوی مری تأثیر منفی دارد.
3) مشروب، آبجو و دیگر نوشیدنی های الکلی
تمام نوشیدنی های الکلی ممنوع هستند زیرا این نوشیدنی ها باعث سست شدن اسفنکتر مری می‌شوند، اسفنکتر دریچه ای ماهیچه ای است که از بالا آمدن محتویات معده به مری جلوگیری می‌کند. اگر شکم فرد خالی هم باشد، این تأثیر شدیدتر خواهد بود.
4) شیر
شیر ماده ای غذایی است که باید از آن پرهیز کرد، زیرا حاوی چربی، پروتئین و کلسیم است، سه عنصری که باعث تحریک و نهایتاً تولید اسید معده می‌شوند.
5) شکلات شیری
شکلات شیری، همزمان هم حاوی چربی است و هم کافئین؛ بنابراین به عنوان عامل ایجاد سوزش معده شناخته می‌شود.
6) خوراکی های چرب و میوه ها
هر چه غذا چرب تر باشد، هضم آن مشکل تر و طولانی تر خواهد شد. در این حالت مواد غذایی مدت بیشتری در معده باقی می‌مانند، و این ماندن ترشح اسیدهای معده را افزایش می‌دهد.
7) مرکبات و آب مرکبات (پرتقال، لیمو ترش …)
به علت اسیدی بودن شان به شیرۀ معده اضافه می‌شوند. از سوی دیگر، ویتامین C که در مرکبات وجود دارد، ترشح اسید معده را افزایش می‌دهد.
8) نعناع سبز و قرص نعناع
نعناع خاصیتی دارد که این خاصیت باعث سست شدن اسفنکتر مری می‌شود. این مورد در بارۀ گوجه فرنگی هم صدق می‌کند.
9) ادویه ها و گیاهان معطر
در واقع، ادویه ها و گیاهان معطر استعداد تحریک بیشتر مخاط مری را دارند و احساس سوزش را تشدید می‌کنند.
● علائم رفلاکس یا ترش کردن معده
۱) سوزش معده به خصوص در ناحیه جناغ سینه به همراه مزه ترشی در دهان.
این علائم به خصوص بعد از خوردن هر غذایی مخصوصا موقعی که شخص به حالت دراز کشیده باشد صورت می گیرد.
۲) درد قسمت بالای شکم که در بعضی مواقع باعث بیدار شدن شخص مبتلا می گردد.
۳) سخت بلعیدن غذا
۴) آروغ زدن مکرر با طعم اسیدی
۵) ترشی و تلخی دهان در اکثر مواقع
۶) گرفتگی صدا به خصوص در صبح
۷) گلودرد
۸) سرفه مکرر و یا احتیاج به باز کردن صدا
البته این را به یاد داشته باشید که به عنوان مثال هر گلو دردی به خاطر G.E.R.Dنمی باشد و در نتیجه این ترس را نداشته باشید که حتما شما مبتلا به این بیماری می باشید.
معده درد
بعضی از انواع معده درد علامت جدی بیماری خاصی نیست و به سرعت از بین می رود. با این حال بروز این نوع مشکلات گوارشی گاه باعث نگرانی بیماران و اطرافیان می شود. به چند نوع علامت معده درد اشاره شده است که به شما کمک می کند دردهای معمولی معده را از مشکلات جدی آن تشخیص دهید.
صدای پیچ دار در قسمت مرکزی معده که با غذا خوردن بدتر می شود و با رفتن به دستشویی تسکین پیدا می کند. معده درد ممکن است جزو علایم سندروم روده تحریک پذیر باشد در این حالت سیستم گوارش به غذایی که از آن عبور می کند حساسیت پیدا می کند. در اغلب موارد، علت این سندروم مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی تحریک کننده است که پزشکان پرهیز از آن را توصیه می کنند اما درصورت وخیم تر شدن وضعیت جسمی بهتر است به پزشک مراجعه کنید. علایمی نظیر وجود خون در مدفوع، کاهش ناگهانی وزن و تغییرات مداوم در اجابت مزاج را جدی بگیرید. زیرا این علایم ممکن است نشانه سرطان روده باشد. ظاهر شدن ناگهانی علایم همراه با تب، استفراغ، دل پیچه و اسهال ممکن است به دلیل مسمومیت غذایی باشد.
در این حالت بهتر است کمی آب بنوشید و دراز بکشید.
درمان معده درد
چنانچه از دل درد و سوء هاضمه رنج می برید، مصرف روزی یک عدد موز شما را از پزشک بی نیاز می کند. از سوی دیگر،در مصرف قهوه اعم از کافئین دار یا بدون کافئین، نهایت احتیاط را به کار برید، زیرا قهوه ممکن است سوء هاضمه ایجاد کند.
روش درمان درد معده
برای تشخیص علت هر درد شدید و تند شکم در معده نزد پزشک بروید. چون علت معده درد ها معمولاً نیاز به درمان هرچه سریع تر طبی دارند. اما برای رفع درد و ناراحتی معده کارهائی می توانید بکنید.
چای بخورید. اسید تانیک موجود در یک فنجان چای دم کرده ظاهراً به دفع برخی باکتری ها و مواد شیمیائی عامل معده درد کمک می کند، مخصوصاً اگر دل پیچه و اسهال هم داشته باشید. ظرف یک ساعت پس از خوردن چای معده درد باید تسکین یابد.
غذای محرک نخورید. پزشکان مدت ها قبل متوجه شده اند که غذاهای پرادویه ایجاد زخم گوارش نمی کند، ولی درد زخم را شدت می بخشد. بافت زخم بسیار حساس تر است و وقتی غذای تند یا اسیدی خورده شود، معده درد ایجاد می شود. پس، از خوردن غذاهای محرک زخم خودداری کنید.
درمان دارویی معده درد
انواعی از داروها وجود دارند که با تأثیر بر گیرنده های H۲ توان معده را برای تولید یا ترشح اسید مهار می کنند. در ۹۵ تا ۹۸ درصد موارد استفاده از این داروهای قوی زخم التیام یافته است. بیشتر پزشکان معتقدند که این دارو باید جزء اصلی درمان معده درد باشد.
سایمتیدین بخورید. داروهائی مثل سایمتیدین و رانیتیدین تولید اسید معده را که باعث زخم و معده درد می شود متوقف می کنند.
آنتی بیوتیک بخورید. اگر درد مقاوم شکم و اسهال دارید، احتمالاً برای از بین بردن باکتری های جای گرفته در معده باید آنتی بیوتیک بخورید.
ضد اسید بخورید. تمام داروهای ضد اسید ماده ای دارند که زیادی اسید معده را خنثی می کنند. گرچه علت دقیق زخم گوارشی معلوم نیست، ولی راه های درمانی خوبی برای آن دارند.
شیر بخورید. خوردن یک لیوان شیر بدون چربی در حملهٔ درد زخم معده تسکین سریع آن را به دنبال دارد. شیر مانند یک ضد اسید عمل می کند و با خنثی کردن اسید درد را هم از بین می برند. اما مواظب باشید: برخی از کسانی که برای درمان معده درد شیر خورده اند، بعد از مدت کوتاهی دچار معده درد شدیدتر گشته اند.
